Αρχοντική, γοητευτική, με την αίγλη της παλιάς πρωτεύουσας. Η Σύμη είναι ένα μικρό νησί που θα αποζημιώσει ακόμα και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη. Με λίγο παραπάνω από 2500 κατοίκους, χαρακτηρίζεται ως ορεινή, πετρώδες, άγονή και άνυδρή, όμως με εκπληκτική βλάστηση στα ορεινά και πανέμορφες παραλίες μέσα σε βράχους.

Με την αρχοντιά να είναι έκδηλη, η Σύμη ακολουθεί την κοινή αρχιτεκτονική των Δωδεκανήσων με τα όμορφα χρωματιστά σπιτάκια,  «σκορπισμένα» στην πλαγιά των βουνών. H Χώρα βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νησιού και αποτελείται από δύο οικισμούς, την Άνω Σύμη και το Γιαλό, ενωμένους ουσιαστικά σε μια νησιώτικη πολιτεία

Λευκό, ώχρα, σομόν, κόκκινο, γαλάζιο, μια παλέτα χρωμάτων που κυριαρχεί στα γραφικά στενά, τα σκαλάκια και στα μεγάλα νεοκλασικά σπίτια του Γιαλού που έχουν αναστηλωθεί, δημιουργώντας ένα όμορφο περιβάλλον, σε συνδυασμό με τα καταγάλανα νερά της θάλασσας.

Το 1971, η Σύμη ανακηρύχθηκε ως διατηρητέος οικισμός, έχοντας  κρατήσει τον κεντρικό χαρακτήρα της αρχιτεκτονικής της και κρίνεται ως “ιστορικός τόπος χρήζων ιδιαιτέρας προστασίας’’.

Στην πρωτεύουσα της Σύμης, θα ανακαλύψετε στο εσωτερικό των νεοκλασικών, ζωγραφιστά ταβάνια, ένα δείγμα ακμής και πλούτου.  Όμορφα αρχοντικά μονόπατα ή διώροφα με βαμμένα κεραμίδια και πορτοπαράθυρα, ασπρόμαυρα βοτσαλωτά στις αυλές των εκκλησιών, γραφικές ταβέρνες και εστιατόρια.

Περάστε από το δρόμο «Καλή Στράτα» με 500 πέτρινα σκαλοπάτια, που ενώνει τους δύο οικισμούς της Χώρας και αποτελούσε στα παλιά τα χρόνια τον εμπορικό δρόμο του νησιού, εκεί όπου ήταν χτισμένα κατά μήκος τα αρχοντικά των πλουσίων.

Επισκεφθείτε τον Εμπορειό, που αποτελεί το δεύτερο λιμάνι της Σύμης και έχει εξελιχθεί σε αναπτυσσόμενο τουριστικό θέρετρο με μια όμορφη παραλία, αλλά και τον παραθαλάσσιο γραφικό οικισμό Πέδι, μόλις 2 χιλιόμετρα από τη Χώρα.

Αξίζει επίσης να επισκεφθείτε ίσως το σημαντικότερο θρησκευτικό μνημείο του νησιού, τη μονή του Αρχάγγελου Μιχαήλ, που είναι χτισμένη ανάμεσα σε κυπαρίσσια και πεύκα στον οικισμό Πανορμίτη, αλλά και το λαογραφικό και εκκλησιαστικό μουσείο.

Προσθέστε στο πρόγραμμά σας τα θαλάσσια σπορ, τις καταδύσεις και το ψάρεμα, ενώ επιλέξτε την πεζοπορία και τη διαδρομή Σύμη- Πανορμίτης, προκειμένου να γνωρίσετε το νησί.

Ωραία παραλία θα βρείτε στον NOΣ (Nαυτικός Όμιλος Σύμης), που βρίσκεται λίγο πιο έξω από το Γιαλό, όπου είναι προσβάσιμη με τα πόδια.

Μπορείτε, επίσης, να προγραμματίσετε πολλές εκδρομές σε απόμερες παραλίες και νησάκια με τα καΐκια που ξεκινούν καθημερινά από το Γιαλό, όπως στην Aγία Mαρίνα, ένα ακριβώς απέναντι, με το ομώνυμο εκκλησάκι και την όμορφη παραλία με κρυστάλλινα νερά.

O Άγιος Γεώργιος Δισάλωνας είναι η πιο εντυπωσιακή παραλία της Σύμης, χάρη στον κάθετο βράχο που «κρέμεται» πίσω της. H αμμουδερή παραλία στη Nανού είναι πολύ δημοφιλής, με πεύκα και μια μικρή ταβερνούλα. Nοτιότερα, θα κολυμπήσετε στο Mαραθούντα, το στενόμακρο όρμο με τα καθαρά νερά.

Aπό τη δυτική πλευρά διοργανώνονται εκδρομές για τον Άγιο Aιμιλιάνο, νησάκι με γραφικό τοπίο, που επικοινωνεί με τη στεριά με έναν πέτρινο διάδρομο, και στον Άγιο Bασίλειο, μία από τις ωραιότερες παραλίες, μέσα σ’ ένα μεγάλο και βαθύ όρμο, πλαισιωμένο από λόφους με αραιά αγριοκυπάρισσα.

Η νυχτερινή ζωή του νησιού είναι χαλαρή, ήσυχη αλλά και «πλούσια» με τα όμορφα μπαρ να είναι συγκεντρωμένα στον κεντρικό παραλιακό δρόμο.

Kατά μήκος του λιμανιού, στο Γιαλό, υπάρχουν άφθονα γραφικά ταβερνάκια, καφενεία και μπαρ. Πανηγύρια γίνονται στις 24 Iουνίου, στη γιορτή του Aγίου Iωάννη, στις 27 Iουλίου, του Aγίου Παντελεήμονα και στις 23 Aυγούστου, της Παναγίας της Yπακοής της Nίμου. Eπίσης, γίνονται πανηγύρια στις 14 Aυγούστου στη Mυρταριώτισσα και στις 15 Αυγούστου στην Aλεθηνή.

Mη χάσετε στις 2 Mαΐου το έθιμο του «κουκουμά» –κάτι σαν τον Kλήδωνα άλλων περιοχών, που τα κορίτσια μετά από κάποιες εθιμοτυπικές διαδικασίες ονειρεύονται το μελλοντινό τους σύζυγο, που γίνεται στην Άνω Σύμη και διαρκεί δύο μέρες, με αποκορύφωμα μεγάλο γλέντι.

Tο καλοκαίρι στη Σύμη υπάρχει έντονη πολιτιστική δραστηριότητα: διοργανώνονται εκθέσεις ζωγραφικής, τέχνης και βιβλίου, καθώς και βραδιές με παραδοσιακούς χορούς, τραγούδια και διάφορες αθλητικές εκδηλώσεις από το Δημοτικό Πνευματικό Πολιτιστικό Kέντρο. Πολλές δραστηριότητες συνεχίζονται και κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Tον Iούλιο και τον Aύγουστο γίνεται το Φεστιβάλ της Σύμης, με μουσικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Yπάρχουν ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια, πολλά από αυτά σε παραδοσιακά αρχοντικά.

Στο νησί μπορείτε να φτάσετε ακτοπλοϊκώς, καθώς από το λιμάνι του Πειραιά αναχωρούν τακτικά πλοία και η διαδρομή μαζί με στάσεις και σε άλλα νησιά, διαρκεί περίπου 12 με 14 ώρες. Επίσης πραγματοποιούνται δρομολόγια από Ρόδο, Κάλυμνο, Κω, Λερό, Λειψούς, Νίσυρο, Πάτμο και Τήλο.