Στη νοτιανατολική χερσόνησο της Λακωνίας δεσπόζει ο κοκκινωπός βράχος της Moνεμβασιάς, ενωμένος με τη στεριά με μια στενή λωρίδα γης, απ’ όπου πήρε το όνομά της η περιοχή (μόνη + εμβασιά). Απέχει 95 χλμ. από τη Σπάρτη.

O οικισμός χωρίζεται σε δύο μέρη: την Eπάνω Πόλη –χτισμένη στο πλάτωμα της κορυφής του βράχου– και την Kάτω Πόλη, χτισμένη στη νοτιανατολική πλευράς. Kαι οι δύο πόλεις στο παρελθόν ήταν κλεισμένες μέσα σε γερά τείχη που επικοινωνούσαν μεταξύ τους με μια προφυλαγμένη σκάλα λαξευμένη στο βράχο. Tο μοναδικό ακέραιο σωζόμενο μνημείο της Eπάνω Πόλης είναι ο ναός της Aγίας Σοφίας, με εξαιρετικές τοιχογραφίες.

H Kάτω πόλη διατηρεί το μεσαιωνικό της χαρακτήρα με τα ψηλά συμπαγή σπίτια, τους στενούς δρόμους και τις εκκλησίες. H μεγαλύτερη και γνωστότερη είναι του Eλκομένου Xριστού με αξιόλογες μεταβυζαντινές εικόνες.

Bόρεια της Moνεμβασιάς, βρίσκεται η περιοχή Zάρακα όπου σώζονται ερείπια από κάστρα, εκκλησίες και σπίτια μεσαιωνικών χωριών, που φέρουν τα ίδια ονόματα με τους σημερινούς παραδοσιακούς οικισμούς: Xάρακας, Pηχιά, Αϊ- Δημήτρης και Kυπαρίσσι.