Τα χωριά των διάσημων μαστόρων της Ηπείρου, η τέχνη των οποίων διαδόθηκε παγκοσμίως. Τα Μαστοροχώρια εκτείνονται στο βόρειο τμήμα του Νομού Ιωαννίνων και αποτελούν το 5% των συνολικών εκτάσεων του Νομού και το 35% της ευρύτερης περιφέρειας της Kόνιτσας.

Είναι χτισμένα δεξιά και αριστερά του Σαραντάπορου ποταμού και φτάνουν μέχρι τις παρυφές του Γράμμου, στα Ελληνο-Αλβανικά σύνορα.

Από τα πιο ξακουστά χωριά των Μαστοροχωριών είναι το Πληκάτι, η Βούρμπιανη, η Καστάνιανη, το Πυρσόγιαννη.

Χτισμένο στους πρόποδες του Γράμμου, το άλλοτε διοικητικό κέντρο των Μαστοροχωριών, θα συναντήσετε το Πυρσόγιαννη, όπου θα βρείτε το ναό του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος και αποτέλεσε το πρότυπο πάνω στον οποίο κτίσθηκε η Μητρόπολη των Αθηνών, το Μουσείο των μαστόρων και ον  παλαιότερο ναό  του Αγίου Νικολάου, με διάχυτη την ηπειρώτικη αρχιτεκτονική.

Με 40 περίπου μόνιμους κατοίκους διαθέτει δύο καφενεία και αρκετά κτίρια με ανεξίτηλα τα σημάδια της παλιάς μαστορικής τέχνης.

Αμφιθεατρικά χτισμένο σε υψόμετρο 1240 μέτρων μια ανάσα από τα σύνορα με την Αλβανία, το Πληκάτι οφείλει την ονομασία του, πιθανότατα, στη λέξη «Πελεκάτι», η οποία έχει σχέση με το πελέκημα της πέτρας.

Το χωριό είναι «πλημμυρισμένο» από άγρια πλατάνια, οξιές, έλατα και πεύκα, αγριοκερασιές, σφενδάμους και άλλα υπέροχα δέντρα, που προσθέτουν στην ήδη γοητευτική εικόνα του μοναδικές πράσινες πινελιές, ενώ θα συναντήσετε εδώ την εκκλησία του χωριού που χρονολογείται από τον 16ο αιώνα.

Σε απόσταση μόλις 26 χιλιόμετρα από την κωμόπολη της Κόνιτσας, βρίσκεται η Βούρμπιανη ένα από τα περίφημα Μαστοροχώρια, καθώς κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας ήταν ιδιαιτέρως γνωστή τόσο για τους χτίστες της, όσο και για τους τεχνίτες της ξυλογλυπτικής, ενώ οι κάτοικοί της ήταν ιδιαίτερα φιλομαθείς.

Χτισμένη σε υψόμετρο από 850- 950 μέτρα στις πλαγιές του όρους Γύφτισσα, σε μια κατάφυτη χαράδρα πάνω ακριβώς από τον ποταμό Σαραντάπορο, η Καστάνιανη είναι ένα εξολοκλήρου πετρόχτιστο χωριό, που ακολουθεί την χαρακτηριστική αρχιτεκτονική της Ηπείρου.

Οι τεχνίτες της Καστάνιανης ήταν ιδιαιτέρως γνωστοί για το πελέκημα και χτίσιμο της πέτρας, με τα τριώροφα πετρόχτιστα σπίτια με τα ξύλινα μπαλκόνια και τα σαχνισιά και τα λιθόστρωτα καλντερίμια να συνθέτουν την χαρακτηριστική εικόνα του χωριού.

Άλλα όμορφα χωριά είναι το Ασημοχώρι, η Βούρμπιανη, το Γοργοπόταμο, η Δροσοπηγή, το Θεοτόκο, η Καστανέα, το Κεφαλοχώρι, το Λαγκαδά, η Οξυά, η Πλαγιά και οι Χιονάδες.

Η περιοχή ορίζεται από τους συμπαγείς όρους του Γράμμου (2520 μ.) και των Αρρένων (2192 μ.) στα βόρεια, του Σμόλιγκα (2630 μ.) και της Γύφτισας (1752 μ.) ανατολικά, του Κάμενικ (2041 μ.) και του Γκόλιου (1934 μ.) στα δυτικά.

Επίσης σε άλλα χωριά θα συναντήσετε την Πέτρινη γέφυρα Ζέρμας και την μονή κοιμήσεως Θεοτόκου του 1656 με πέντε τρούλους στην Πλαγιά, το Ναό Αγίου Δημητρίου του 18ου αιώνα και το σχολείο του Αγίου Κοσμά του 1778 στην Καστανέα.