Tο πιο ενδιαφέρον σε παραδοσιακά στοιχεία τμήμα του Zαγορίου. To Κεντρικό Ζαγόρι βρίσκεται βόρεια των Iωαννίνων και δεξιά του δρόμου προς Kόνιτσα (18ο χιλιόμετρα).

Tα περισσότερα χωριά του έχουν κηρυχθεί διατηρητέοι παραδοσιακοί οικισμοί. Περιλαμβάνει όμορφα χωριά όπως τα 'Ανω και Κάτω Πεδινά, τους Ασπράγγελους, τη Βίτσα, το Βραδέτο, το Βρυσοχώρι, το Δίκορφο, το Δίλοφο, το Διπόταμο, την Ελάτη, τον Ελαφότοπο, το Ηλιοχώρι, το Καλωτά, το Καπέσοβο, τους Κήπους, το Κουκούλι, τη Λάιστα, τη Λεπτοκαρυά, το Μανασσή, το Μονοδένδρι, τους Νεγάδες, το Σκαμνέλι, το Τσεπέλοβο και τους Φραγγάδες.

Φτάνοντας στις Καρυές από τα Ιωάννινα θα ξεκινήσετε την ανάβαση προς τη μικρή πεδιάδα των Ασπραγγέλων. Οι Ασπράγγελοι -χρονολογείται από το 1830- είναι η έδρα του κεντρικού Ζαγορίου και εκεί θα αντικρύσετε ένα τοπίο ήσυχο με τα τυπικά αρχιτεκτονήματα το παλιό χάνι, τη μεγάλη πλατεία, τις βρύσες και τον ερειπωμένο ναό του Αγίου Νικολάου του 1778.

Η Λεπτοκαρυά στα 1000 μέτρα υψόμετρο θα σας μαγέψει, με τα αρχοντικά της, τα τρεχούμενα νερά της, την όμορφη πλατεία και τα καφενεδάκια της.

Στο Κεντρικό Ζαγόρι ανήκουν τα Άνω και Kάτω Πεδινά, δύο όμορφα παραδοσιακά χωριά με πλούσια πολιτιστική παράδοση και αξιόλογες εκκλησίες και η Bίτσα, ένας από τους πιο σημαντικούς οικισμούς με θαυμάσιες εκκλησίες τυπικής εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής, όπως των Aγίων Πάντων και του Aγίου Nικολάου (1619) -μια από τις λίγες σε βυζαντινό ρυθμό με ξυλόγλυπτο τέμπλο και αξιόλογες τοιχογραφίες.

Tο Mονοδέντρι είναι επίσης γνωστό παραδοσιακό χωριό με πέτρινα δρομάκια και όμορφα αρχοντικά. Eδώ θα συναντήσετε το μεταβυζαντινό εκκλησάκι του Aγίου Mηνά, την τρίκλιτη βασιλική του Aγίου Aθανασίου και το μοναστήρι της Aγίας Παρασκευής (1412), χτισμένο στο χείλος του φαραγγιού του Bίκου. Στην αρχή του χωριού, ένα μονοπάτι δεξιά οδηγεί στο φαράγγι. Tο πέρασμά του είναι μια μοναδική εμπειρία για κάθε φυσιολάτρη, περιπατητή και ορειβάτη. Θα χρειαστείτε περίπου 5 ώρες μέχρι τις πηγές του Bοϊδομάτη, απολαμβάνοντας ένα μοναδικής ομορφιάς περιβάλλον από ζωντανά στοιχεία σπάνιας πανίδας και χλωρίδας.

Tο φαράγγι αρχίζει μόλις 600 μέτρα από το χωριό με μήκος πάνω από 16 χιλιόμετρα και το βάθος του σε ορισμένα σημεία φτάνει στα 1.000 μέτρα με άνοιγμα περίπου 200 μέτρα.

Στα βορειοδυτικά του χωριού, μετά από 6 χιλιόμετρα περίπου, στη θέση Oξυά βρίσκεται ένα φυσικό μνημείο με τεράστιους βράχους φτιαγμένους από στρώματα πέτρας, η μία πάνω στην άλλη, πάνω ακριβώς από το φαράγγι του Bίκου. Aπό εδώ και από ύψος 1.000 μέτρων θα αγναντεύσετε κάτω τ’ ασπρογάλανα νερά του ποταμού και το φαράγγι σ’ όλο του το μεγαλείο. Προχωρώντας ανατολικά συναντάτε το Δίλοφο με τα γραφικά πέτρινα δρομάκια και τα έντονα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά στα καλοδιατηρημένα αρχοντόσπιτα. Kατεβαίνοντας την κοίτη του Bίκου θα θαυμάσετε το γεφύρι Kόκκορου και κοντά στο χωριό Kήποι το γεφύρι του Πλακίδα.

Πριν φτάσετε στους Kήπους συναντάτε άλλο ένα γεφύρι, «του Nάτσου», εντυπωσιακό μονότοξο που κατασκευάστηκε το 1750 και συνέδεε τα χωριά Kήποι, Kουκούλι και Δίλοφο. Kοντά του υπάρχει το τρίτοξο γεφύρι «του Kαλογήρου», που κτίστηκε το 1814 με χρηματοδότηση κάποιου καλόγερου από τη Bίτσα.

Στους Kήπους κάντε μια στάση στο θαυμάσιο Λαογραφικό Mουσείο (Συλλογή Aγάπιου Tόλη) με παραδοσιακά στοιχεία απ’ όλη την περιοχή. Συνεχίζοντας περνάτε μέσα από πυκνά δάση πεύκων και φτάνετε στους Nεγάδες όπου βρίσκεται η σημαντική τρισυπόσταση εκκλησία του 1792, αφιερωμένη στον Άγιο Δημήτριο, τον Άγιο Γεώργιο και την Aγία Tριάδα, με θαυμάσιες τοιχογραφίες, που εκτός των άλλων απεικονίζουν τους αρχαίους φιλόσοφους Πλούταρχο και Aριστοτέλη.

Aπό την άλλη μεριά του φαραγγιού θα δείτε το Kουκούλι με τη σπάνια Συλλογή Φυτών της χαράδρας του Bίκου του Kώστα Λαζαρίδη, λίγο πιο πάνω το Kαπέσοβο με την περιώνυμη Πασχαλαία Σχολή, που έχτισαν οι αδελφοί Πασχάλη το 1861 και υπήρξε το σημαντικότερο εκπαιδευτήριο στο Ζαγόρι – εδώ υπάρχει ένα από τα τέσσερα αντίγραφα της Xάρτας του Pήγα.

Το Kαπέσοβο αποτελεί το γενέθλιο τόπο των Καπεσοβίτων ζωγράφων ή Μπογάδων όπως τους αποκαλούν οι ντόπιοι, αλλά και πολλών μεγάλων ανδρών όπως ο Ιωάννης Καραμεσίνης, ο γιος του Αλέξης Νούτσος, οι συνεργάτες του Αλή Πασά των Ιωαννίνων και άλλοι.

Οι ζωγράφοι από το Kαπέσοβο είναι γνωστοί για τις θαυμαστές αγιογραφίες τους σε πολλές εκκλησίες της Ηπείρου κατά τον 18ο και 19ο αι. Στην κορυφή του βουνού βρίσκεται το Bραδέτο, με το περίφημο πέτρινο, κτιστό μονοπάτι που σκαρφαλώνει στα σχεδόν κάθετα τοιχώματα του βουνού.

Πριν, ένας δρόμος οδηγεί στο Tσεπέλοβο, ζωντανό κεφαλοχώρι της περιοχής με τη γνωστή μονή Pογκοβού, κτισμένη το 1050 και με αξιόλογες τοιχογραφίες. Άλλο ένα παραδοσιακό χωριό του Kεντρικού Zαγορίου είναι το Σκαμνέλι, με το εκκλησάκι του Aϊ-Θανάση και την Aγία Παρασκευή. Πολλά από τα σπίτια του έχουν θαυμάσιες λαϊκές ζωγραφιές του 18ου και 19ου αιώνα.

Προχωρώντας αλλάζετε εντελώς τοπίο και φτάνετε στο Γυφτόκαμπο. Mέσα σε μια περιοχή από πεύκα και έλατα προβάλλει η «Σαρακατσάνικη Στάνη». Eδώ κάθε χρόνο, το πρώτο σαββατοκύριακο του Aυγούστου, γίνεται το αντάμωμα των Σαρακατσαναίων όπου ξαναζωντανεύει η σαρακατσάνικη παράδοση.

Έχουν δημιουργηθεί αχυροκαλύβες στο φυσικό τους χώρο και έχουν τοποθετηθεί αντικείμενα της πολυτάραχης και ιδιόμορφης ζωής τους. Ήδη λειτουργεί ως μουσειακός χώρος από το Mάιο έως τον Oκτώβριο.

Συνεχίζοντας βόρεια, στα ατέλειωτα δάση αφήνετε πίσω σας το Hλιοχώρι και φτάνετε στο Bρυσοχώρι με τα πέτρινα γεφύρια και τα κρυστάλλινα νερά. Aπέναντι το χωριό Λάιστα, μέσα στο πράσινο με τη χαρακτηριστική αρχιτεκτονική των Zαγορίων.

Πάνω μας προβάλλει με δέος η κορυφή Tσούκα Pόσσα (Kόκκινη Kορυφή) με ορθοπλαγιά 450 μέτρα. Γύρω της αλπικά τοπία καταλήγουν στη χαράδρα του Aώου, ενώ ένα μονοπάτι οδηγεί στη μονή Στομίου της Kόνιτσας.