Γέφυρα Ανατολής και Δύσης...

Η παραλία της Λάρνακας, με τη σειρά των πανύψηλων φοινικόδενδρών της και τον ανατολίτικό της αέρα, φέρνει στο νου μνήμες από παλιές προκυμαίες και κοσμοπολίτικους περιπάτους περασμένων εποχών!

Καφενεία και εστιατόρια στο παραλιακό μέτωπο διαδέχονται το ένα το άλλο, δημιουργώντας έτσι κατά τη διάρκεια του μακρόσυρτου καλοκαιριού μια ατμόσφαιρα ανέμελη. Σε μικρή απόσταση βρίσκεται η μαρίνα της Λάρνακας, που φιλοξενεί ιστιοπλόους και ταξιδιώτες από όλο τον κόσμο!

Περπατήστε στον παραλιακό δρόμο με τις φοινικιές, γνωστό και σαν «Φοινικούδες», στην παλαιά της συνοικία της πόλης που ονομάζεται Σκάλα, καθίστε σε κάποιο από τα καφέ ή τα εστιατόρια και αφεθείτε να χαζεύετε τους ανθρώπους να περπατούν. Η μαρίνα που βρίσκεται εκεί κοντά είναι αγαπημένο στέκι της φιλικής κοινότητας των ντόπιων ιδιοκτητών γιωτ αλλά και άλλων από όλα τα μέρη του κόσμου.

Η Λάρνακα φιλοξενεί το Διεθνές Αεροδρόμιο, έτσι προσφέρει στον ταξιδιώτη την πρωταρχική γεύση του νησιού. Από τα πρώτα πράγματα που βλέπει κανείς είναι η πανέμορφη αλυκή, που κατά τη διάρκεια των κρύων μηνών γίνεται το καταφύγιο των φλαμίγκο και άλλων αποδημητικών πουλιών. Κοντά στη λίμνη και σε ένα ήρεμο τοπίο με πανύψηλα φοινικόδεντρα βρίσκεται το τέμενος Χαλά Σουλτάν, που χτίστηκε προς τιμή της θείας του Προφήτη Μωάμεθ.

Γενικά

Η Λάρνακα είναι πόλη στην νοτιοανατολική ακτή της Κύπρου, περίπου 40 χλμ. δυτικά των θέρετρων της Αγίας Νάπας και του Πρωταρά, 45 χλμ. νότια της πρωτεύουσας Λευκωσίας, 70 χλμ. βορειοανατολικά της σημαντικά μεγαλύτερης πόλης της Λεμεσού, 135 χλμ. βορειοανατολικά της Πάφου, 105 χλμ. ανατολικά των Πλατρών και 170 χλμ. νοτιοανατολικά της Πόλης και του θερέτρου Λατσί.

Οι υγροβιότοποι της Λάρνακας είναι σημαντικά αξιοθέατα της πόλης ειδικά για πτηνοπαρατηρητές που παραθερίζουν στην περιοχή (εκτός από τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες, όταν οι περισσότεροι υγροβιότοποι είναι εντελώς ξηροί). Οι υγροβιότοποι της Λάρνακας περιλαμβάνουν τη λίμνη στην Βορόκληνη, τις αλυκές της Λάρνακα και τις λίμνες επεξεργασμένου νερού του ΣΑΛ.

Αποτελεί τη διάδοχο πόλη του αρχαίου Κιτίου, ενός από τα σημαντικά βασίλεια της αρχαίας Κύπρου, γενέτειρα μεταξύ άλλων του αρχαίου φιλοσόφου Ζήνωνα. Σήμερα αποτελεί την τρίτη σε μέγεθος πόλη του νησιού. Στη Λάρνακα βρίσκεται εκτός από το αεροδρόμιο και ο κυριότερος αερολιμένας της Κύπρου.

Η επαρχία Λάρνακας είναι μια από τις 6 επαρχίες της Κύπρου. Συνορεύει βορειοδυτικά με την επαρχία Λευκωσίας, βόρεια με την επαρχία Αμμόχωστου και δυτικά με την επαρχία Λεμεσού. Πρωτεύουσα της επαρχίας είναι η Λάρνακα. Η επαρχία Λάρνακας αποτελεί την πέμτη σε μέγεθος επαρχία της Κύπρου μετά τις επαρχίες Λευκωσίας, Αμμοχώστου, Πάφου και Λεμεσού (μικρότερη η επαρχία Κερύνειας). Οι δήμοι της επαρχίας Λάρνακας είναι οι: Δήμος Λάρνακας, Δήμος Αραδίππου, Δήμος Αθηένου, Δήμος Λευκάρων.

Στη Λάρνακα η Ανατολή συναντά τη Δύση και όπως ο Χριστιανισμός έτσι και το Ισλάμ έχουν φτιάξει θρησκευτικούς χώρους εδώ, όπως το τζαμί Χαλά Σουλτάν, έναν σημαντικό τόπο προσκυνήματος για τους Μουσουλμάνους και την εκκλησία του Αγίου Λαζάρου, του φίλου του Ιησού, τον οποίο ανάστησε από τους νεκρούς. Η εκκλησία που φέρει το όνομά του κτίστηκε ακριβώς, εκεί όπου βρέθηκε ο τάφος του Αγίου.

Η ορεινή περιοχή Λάρνακας είναι διάστικτη από γοητευτικά χωριά και έχει το μεγαλύτερο αριθμό παραδοσιακών σπιτιών προς ενοικίαση. Το χωριό Λεύκαρα είναι ίσως το πιο γραφικό, με τους στενούς του δρόμους και τα πέτρινα σπίτια με τις κεραμιδωτές στέγες και τα κεντρικά προαύλια και με ιστορία στην παραγωγή υπέροχων χειροτεχνημάτων, όπως τα ασημένια συρματουργήματα και ένα παραδοσιακό είδος δαντέλας παγκοσμίως γνωστό ως «Λευκαρίτικο». Σύμφωνα με την παράδοση ο ίδιος ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι ήρθε και αγόρασε ένα κάλυμμα της Αγίας Τράπεζας, τον οποίο δώρισε στον καθεδρικό του Μιλάνου.

Μεταξύ των αρχαιολογικών χώρων που αξίζει να επισκεφθείτε, είναι η Χοιροκοιτία, ένας από τους καλύτερα διατηρημένους χώρους προϊστορικού οικισμού που ήρθαν στο φως στην ανατολική Μεσόγειο και χαρακτηρίζεται από την UNESCO ως χώρος Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Η εκκλησία της Αγγελόκτιστης, στο χωριό Κίτι, έχει ένα από τα εκλεκτότερα δείγματα Βυζαντινής τέχνης της περιόδου του Ιουστινιανού, ένα σπάνιο ψηφιδωτό του 6ου αιώνα που απεικονίζει την Παναγία με το Βρέφος μεταξύ δύο αρχαγγέλων, ενώ σκαρφαλωμένο δραματικά σε μια βραχώδη κορυφή με πανοραμική θέα των γύρω λόφων, βρίσκεται το μοναχικό μοναστήρι Σταυροβουνίου, ένα από τα παλιότερα στην Κύπρο.

Το τέμενος Χαλά Σουλτάν, χτίστηκε προς τιμήν της θείας του Προφήτη Μωάμεθ, που πέθανε πέφτοντας από το άλογο της και είναι ένα σημαντικό μνημείο προσκυνήματος για τους Μουσουλμάνους. Ο μιναρές του υψώνεται ανάμεσα από πανύψηλες φοινικιές και κυπαρίσσια, λαμπυρίζοντας σαν τον αντικατοπτρισμό μιας όασης στην άκρη της Αλυκής, αγαπημένο μέρος διαμονής για το χειμώνα, των φλαμίνγκο και άλλων αποδημητικών πουλιών.

Η Λάρνακα ήταν το δεύτερο σπίτι του Αγίου Λαζάρου, που έζησε εδώ μετά την ανάσταση του και αργότερα έγινε και επίσκοπος. Η επιβλητική εκκλησία του Αγίου Λαζάρου, που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, είναι του 10ου αιώνα χτίστηκε πάνω από τον τάφο του αγίου και αποτελεί ένα από τα καλύτερα δείγματα Βυζαντινής Αρχιτεκτονικής στην Κύπρο.

Η πόλη της Λάρνακας χτίστηκε πάνω από την αρχαία πόλη Κίτιον, ένα πλούσιο λιμάνι, βασικό κέντρο εμπορίου του χαλκού που αργότερα έγινε οχυρό των Φοινίκων. Τα ερείπια του φαίνονται σήμερα στα Κυκλώπεια τείχη με τους γιγάντιους ογκόλιθους και ένα σύμπλεγμα από Μυκηναϊκούς Ελληνικούς ναούς του 12ου αιώνα π.Χ.

Aξιοθέατα - Mουσεία

- Το Mεσαιωνικό Μουσείο - Φρούριο Λάρνακας, ένα σημαντικό φρούριο με μεγάλη ιστορία. Tο φρούριο χτίστηκε το Mεσαίωνα και πήρε τη σημερινή μορφή του στα χρόνια της Tουρκοκρατίας. Tώρα στεγάζει το Μουσείο και το καλοκαίρι χρησιμοποιείται για εκδηλώσεις του δήμου. Kοντά στο φρούριο βρίσκεται το Tζαμί Tούζλα, το οποίο αρχικά ήταν μεσαιωνικός τρίκλιτος ναός και σήμερα αποτελεί ένα από τα παλαιότερα κτίσματα στη Λάρνακα.
- Τον Ιερό Ναό Αγίου Λαζάρου, ένα από τα ωραιότερα δείγματα βυζαντινής αρχιτεκτονικής στην Kύπρο. Είναι ένας επιβλητικός ναός που χτίστηκε από τον αυτοκράτορα Λέοντα ΣT΄ το Σοφό τον 9ο αι. και αναστηλώθηκε το 17ο αι. Κάτω από την Αγία Τράπεζα βρίσκεται ο Τάφος του Aγίου. Oκτώ μέρες πριν από το Πάσχα γίνεται λιτανεία της εικόνας του Aγίου Λαζάρου στους δρόμους της Λάρνακας. Πίσω από την εκκλησία υπάρχει ένα μικρό Eκκλησιαστικό Μουσείο.
- Την Καθολική Εκκλησία Τέρρα Σάντα, που είναι η εκκλησία της καθολικής κοινότητας της πόλης.
- Τις προτομές των Κίμωνα και Ζήνωνος Κιτιέως.
- Τις Kαμάρες - Yδραγωγείο (18ου αι.), χτισμένο στα κράσπεδα της πόλης.
- Τον Αρχαιολογικό Χώρο Κιτίου, με λείψανα του 13ου αι. π.X., ένα από τα ονομαστά λιμάνια της αρχαιότητας.
- Τη Μονή Αγίου Γεωργίου του Κοντού.

Aξιοθέατα έξω από την πόλη...

- Το Τζαμί Xαλά Σουλτάν, 5 χλμ. δυτικά της Λάρνακας, που χτίστηκε το 1816 στον τόπο όπου, κατά την παράδοση, πέθανε η Oυμ Xαράμ το 647, κατά την πρώτη αραβική επιδρομή εναντίον της Kύπρου. H Oυμ Xαράμ ήταν συγγενής του προφήτη Mωάμεθ. O τεκκές κατατάσσεται σε ιερότητα για τους μουσουλμάνους αμέσως μετά τα ιερά της Mέκκας, της Mεδίνας και του Aλ Aκσιά στην Iερουσαλήμ.
- Tο βασιλικό παρεκκλήσι, στο χωριό Πυργά, 32 χλμ. έξω από τη Λάρνακα. Χτίστηκε το 1421 από το Λουζινιανό βασιλιά Iανό, που απεικονίζεται μαζί με τη σύζυγό του Kαρλόττα των Bουρβώνων στον ανατολικό τοίχο.
- Τα Λεύκαρα, το φημισμένο χωριό των λευκαρίτικων κεντημάτων, που λέγεται ότι εντυπωσίασαν ακόμα και αυτόν το Λεονάρντο Nτα Bίντσι. Στο χωριό αξίζει να επισκεφθείτε το Ναό του Aρχαγγέλου Mιχαήλ με τοιχογραφίες του 12ου και του 15ου αιώνα, ενώ στα Πάνω Λεύκαρα επισκεφθείτε το Ναό του Tιμίου Σταυρού με ξυλόγλυπτο εικονοστάσι του 18ου αιώνα και ένα μοναδικό ασημένιο σταυρό του 13ου αιώνα. Στο αναστηλωμένο σπίτι του Πάτσαλου στεγάζεται το τοπικό Μουσείο Παραδοσιακής Kεντητικής και Aργυροχοΐας, ενώ λίγα χιλιόμετρα δυτικότερα βρίσκεται το γυναικείο Μοναστήρι του Aγίου Mηνά.
- Τη Xοιροκοιτία (περίπου 32 χλμ. νότια της Λάρνακας), όπου οι ανασκαφές έφεραν στο φως έναν από τους πιο σημαντικούς νεολιθικούς οικισμούς σε ολόκληρο τον κόσμο. Στο Kέντρο Eπισκεπτών παρουσιάζεται αναπαράσταση του συνοικισμού. Ένας ακόμη νεολιθικός οικισμός ήρθε στο φως στην περιοχή Tέντας (40 χλμ. από τη Λάρνακα).
- Το Σταυροβούνι, ένα από τα αρχαιότερα μοναστήρια της Κύπρου, ιδρύθηκε, σύμφωνα με την παράδοση, από την Αγία Ελένη. Xτισμένο στην κορυφή ενός βουνού, σε μια μοναδική τοποθεσία λίγα μόνο μίλια από την πόλη της Λάρνακας, προσφέρει μια καταπληκτική θέα προς όλες τις κατευθύνσεις. Σύμφωνα με τις αυστηρές μοναχικές παραδόσεις, η είσοδος στο μοναστήρι είναι απαγορευμένη για τις γυναίκες, οι οποίες όμως δικαιούνται να προσκυνήσουν σε εκκλησία έξω από τον περίβολό του.
- Την Εκκλησία της Παναγίας της Αγγελόκτιστης (σε κοντινή απόσταση από τη Λάρνακα), με ένα μοναδικό βυζαντινό ψηφιδωτό του 6ου αιώνα, που θεωρείται ένα από τα ωραιότερα του κόσμου αυτής της περιόδου, ισάξιο εκείνων της Ραβέννας.
- Τον νεολιθικό οικισμό της Τέντας (7.000 π.Χ.), κοντά στο χωριό Καλαβασός.

Ιστορία

Το Αρχαίο Κίτιο, ιδρυμένο από Έλληνες αποίκους τον 14ο π.Χ. αιώνα, υπήρξε αργότερα σημαντική αποικία των Φοινίκων. Είναι, μεταξύ άλλων, γνωστό από την εκστρατεία του Κίμωνος του Αθηναίου, ο οποίος πέθανε ενώ το πολιορκούσε. Τον 1ο μ.Χ. αιώνα το Κίτιο είχε αρχίσει να εκχριστιανίζεται, ο δε Άγιος Λάζαρος, ο φίλος του Χριστού, είχε γίνει ο πρώτος επίσκοπος της πόλης. Ο Λάζαρος, που είχε διαφύγει στην Κύπρο μετά που αναστήθηκε από τον Χριστό, έζησε στο Κίτιο ως το δεύτερο θάνατό του. Ο σημαντικότερος από τους ναούς της σημερινής Λάρνακας, εκείνος του Αγίου Λαζάρου, κτισμένος γύρω στο 900 μ.Χ., πιστεύεται ότι είχε ανεγερθεί στο χώρο όπου είχε ταφεί ο άγιος. Το όνομα της πόλης, εξάλλου, προέρχεται από τη λάρνακα, δηλαδή την αρχαία πέτρινη σαρκοφάγο (δύο σαρκοφάγοι βρέθηκαν στο ιερό του ναού του Αγίου Λαζάρου κατά τη διάρκεια ανασκαφών). Πολλές σαρκοφάγοι υπήρχαν στην περιοχή της πόλης, όπου οι ανασκαφές έφεραν στο φως και ερείπια της αρχαίας πόλης του Κιτίου.

Εδώ γεννήθηκε ο αρχαίος φιλόσοφος Ζήνων και εδώ τάφηκαν ο Αθηναίος στρατηγός Κίμων και ο Άγιος Λάζαρος. Ο Ζήνων ο Κιτιεύς (335-263 π.Χ.), ιδρυτής του Στωικισμού ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος από την Κύπρο. Η καταγωγή του ήταν από το Κίτιο της Λάρνακας. Δίδαξε και πέθανε στην Αθήνα τιμώμενος από τον Δήμο των Αθηναίων. Δημιούργησε την φιλοσοφική σχολή του στωικισμού, η οποία ονομάστηκε έτσι επειδή ο Ζήνων δίδασκε στην Ποικίλη Στοά. Ο Ζήνων πριν ασχοληθεί με την φιλοσοφία ήταν έμπορος. Έχασε την περιουσία του μετά από ένα ναυάγιο και βρέθηκε στην Αθήνα. Εκεί έγινε μαθητής του κυνικού Κράτητα και μετά στη Μεγαρική Σχολή του Ξενοκράτη.

Η αρχαία πόλη ήταν περιτειχισμένη από τα αρχαία χρόνια, τα τείχη όμως κατεδαφίστηκαν από τους Ρωμαίους. Το λιμάνι της αρχαίας πόλης ανακαλύφθηκε πρόσφατα στο εσωτερικό της σημερινής πόλης, σημάδι ότι στα αρχαία χρόνια η θάλασσα βρισκόταν προς τα μέσα.

Κατά τα μεσαιωνικά χρόνια, η Λάρνακα ονομαζόταν και Αλυκές (Σαλίνες), λόγω του ότι κοντά στην πόλη βρίσκεται μεγάλη λίμνη που περιέχει θαλάσσιο νερό και που ξηραίνεται το καλοκαίρι, παράγοντας άφθονο αλάτι. Η αλυκή αυτή ήταν γνωστή από τα αρχαία χρόνια, κι αναφέρεται από τον Πλίνιο.

Κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας (1192-1489), η Λάρνακα δεν ήταν ιδιαίτερα σημαντική πόλη αλλά είχε αρχίσει να αναπτύσσεται ως λιμάνι μετά το 1373, όταν το κυριότερο ως τότε λιμάνι της Κύπρου, η Αμμόχωστος, καταλήφθηκε από τους Γενουάτες.

Ως σημαντικό λιμάνι, η Λάρνακα παρέμεινε και κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας (1570-1878), οπότε τμήμα της πόλης ήταν γνωστό και με την ονομασία Σκάλα, επειδή εκεί έκαναν σκάλα (σταθμό) τα καράβια. Διάφοροι Κύπριοι, Ελλαδίτες και ξένοι έμποροι διέμεναν στη Λάρνακα κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Αρκετοί από αυτούς υπηρετούσαν και ως πρόξενοι ή υποπρόξενοι ή και εμπορικοί αντιπρόσωποι διαφόρων χωρών (Αγγλίας, Γαλλίας, Ρωσίας, Αμερικής, Αυστρίας, και άλλων). Έτσι, η Λάρνακα ήταν, κατά την περίοδο αυτή, η πόλη των προξενείων και των εμπορευομένων και ήταν ως εκ τούτου η περισσότερο αναπτυγμένη από όλες τις κυπριακές πόλεις.

Όπως και η Κύπρος ολόκληρη, έτσι και η Λάρνακα ειδικότερα, άρχισε να αναπτύσσεται με γοργό ρυθμό από την ανεξαρτησία της Κύπρου (1960) και έπειτα. Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, η ανάπτυξη της Λάρνακας υπήρξε περισσότερο ραγδαία και εντυπωσιακή.

Το κλείσιμο του διεθνούς αεροδρομίου Λευκωσίας, λόγω της εισβολής, οδήγησε στη δημιουργία του διεθνούς αεροδρομίου της Λάρνακας, στην περιοχή της αλυκής, που είναι σήμερα το μεγαλύτερο και κυριότερο από τα κυπριακά αεροδρόμια και αποτελεί ζωτικό αεροπορικό κόμβο στην περιοχή της Εγγύς και Μέσης Ανατολής. Η απώλεια, εξάλλου, του κυριότερου εμπορικού λιμανιού της Κύπρου, δηλαδή της Αμμοχώστου, λόγω της τουρκικής εισβολής και κατοχής, είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική αναβάθμιση του λιμανιού της Λεμεσού και, κατά δεύτερο λόγο, εκείνου της Λάρνακας.

Τέλος, η απώλεια των παραδοσιακών τουριστικών περιοχών της Κύπρου (Αμμόχωστος, Κερύνεια), οδήγησε σε τουριστική αξιοποίηση άλλων περιοχών της Κύπρου περιλαμβανομένης της Λάρνακας, στην οποία κτίστηκαν πολλά σύγχρονα και πολυτελή ξενοδοχεία. Κοντά στην πόλη βρίσκονται οι κυριότερες αποθήκες πετρελαιοειδών της Κύπρου. Για όλους αυτούς τους λόγους, η πόλη της Λάρνακας γνωρίζει σήμερα μια νέα ακμή.

Διαμονή

Η Λάρνακα διαθέτει λίγα, σχετικά σύγχρονα ή ανακαινισμένα ξενοδοχεία. Τα περισσότερα πολυτελή ξενοδοχεία της Λάρνακας βρίσκονται στην παραλία της Πύλα και στην παραλία της Βορόκληνης.

Οι Παραλίες της Λάρνακας

Η παραλία Μακένζυ, δίπλα και ανατολικά από το αεροδρόμιο Λάρνακας, είναι σήμερα η πιο «καυτή» παραλία της Λάρνακας. Άλλες γνωστές παραλίες της Λάρνακας είναι η παραλία των Φοινικούδων, ακριβώς στο κέντρο της ακτής Λάρνακας, δίπλα και στα δυτικά της μαρίνας, και οι παραλίες στην Βορόκληνη και στην Πύλα στα ανατολικά. Στα δυτικά, η ακτογραμμή του Μαζωτού και η παραλία της Αλαμινούς σταδιακά πλησιάζει (είναι όμως ακόμη αρκετά πίσω) όσον αφορά την οικοδομική ανάπτυξη, τις ακτές στα Περβόλια και στο Μενεού. Οι παραλίες στη Λάρνακα κατά κανόνα έχουν σκουρόχρωμη άμμο ή βότσαλο στην επιφάνειά τους. Έχουν, επίσης, κατασκευαστεί κυματοθραύστες στην παραλία της Αλαμινούς, στα Περβόλια και στην ακτή του Μαζωτού.